ترکیب جالبی در جامعه ما وجود دارد به نام صندوق قرض‌الحسنه دوستانه یا خانوادگی. به طور کلی نحوه کار این صندوق‌ها به این شکل است که عده‌ای از دوستان یا همکاران یا اعضای خاص یک خانواده با هم قرار می‌گذارند که در روز مشخصی، سرمایه مشخصی (ثابت یا ماهانه) در یک صندوق قرار دهند و آن را در هر ماه به یکی از اعضای صندوق بدهند. سپس عضوی که وام (قرض) را دریافت کرده مبلغ دریافت شده را طی اقساطی با تعداد مشخصی که مورد توافق همگان است به صندوق مرکزی باز پس می‌دهد.
به گزارش روابط عمومی فراز؛ به طور کلی موضوع دوستانه و توافقی است؛ اما حقیقت این است که این صندوق‌های خانگی و دوستانه مورد استقبال زیادی در جامعه هستند. به طوری که میتوان جمع میزان نصب نرم‌افزارهای کنترل تراکن های چنین صندوق‌هایی را به عنوان درصدی از واقعیت در حال انجام در جامعه در نظر گرفت (زیرا همه از نرم‌افزار ای موجود برای این صندوق‌ها و امکانات آنها اطلاع ندارند) که عدد بالایی است.
با باز شدن امکان ورود سرویسهای بانکی به داخل نرم‌افزارها (بانکداری باز) امکانات بسیار جذاب و ویژه‌ای قابلیت پیاده‌سازی و اجرا می‌گیرند.
برای نمونه، کوچک‌ترین و ساده‌ترین آنها امکان برداشت مستقیم است (دایرکت دبیت). در واقع یکی از مشکلات اینگونه صندوق‌ها در مدیریت کردن واریزها و توزیع مبالغ جمع شده و در کل مباحث گردش‌های مالی این بین است.
نرم‌افزارهای این حوزه اکنون با استفاده از سرویسهای بانکداری باز میتوانند امکانی را برای اعضا و صندوق‌های خانوادگی و دوستانه ایجاد کنند که طی آن با اعطای دسترسی یکباره توسط عضو برای برداشت ماهانه مبلغ مشخص از حساب شخصی عضو صندوق، نرم‌افزار (و در واقع صندوق) میتواند در تاریخ مشخص بدون نیاز به تراکنش‌های پرداخت و درگاه پرداخت اینترنتی، وجه مورد نظر را از حساب عضو صندوق برداشت و به حساب مشخص صندوق واریز نماید. در واقع یکی از مسایل و گرفتاری‌های صندوق‌های دوستانه وخانوادگی با این سرویس خیلی ساده قابل حل خواهد بود.
ضمن اینکه میتوان ترکیب سرویسهای دیگری از بانکداری باز را نیز به این سرویس اضافه کرد. از قبیل سرویسهای گزارش‌گیری تراکنش‌های موفق یا ناموفق و… یا حتی سرویسهای واریز خودکار مبالغ از حساب مرکزی صندوق به حساب شخصی که در قرعه‌کشی برنده شده.
شاید در اینجا موضوع عدم وجود سرویس همه بانکها (به صورت باز و قابل ارایه) مطرح شود که ممکن است عضوی از اعضای صندوق در بانکی حساب داشته باشد که قابلیت ارایه این سرویس از طرف آن بانک در بازار وجود نداشته باشد. در واقع در اینجا راه حلی که وجود دارد، امکان ارایه سرویسهای افتتاح حساب آنلاین به این اپلیکیشن‌ها (صندوق ها) و سپس ارایه دسترسی برداشت مستقیم از حساب جدید افتتاح شده، می‌باشد. در واقع منظور این است که چنین راه حلی هیچگاه به بن بست عدم قابلیت اجرا نخواهد خورد.
ضمن اینکه؛ با بوجود آمدن چنین قابلیت‌هایی در دسترسی به سرویس های بانکی ، نرم افزارهای صندوق ، و حتی خود صندوق ها میتوانند انواع دیگری از عضویت و امتیاز گیری برای دریافت اولویت در دریافت وام های صندوق ها را پیدا کنند. برای مثال قابلیت اینکه هر یک از اعضا بتوانند در نرم افزار شروطی برای برداشت از حساب های خود بگذارند که از ویژگی های خاصی در صندوق بهره مند شوند (و تمام این ها به طور اتوماتیک و بدون تاییدهای مکرر یا نیاز به مدیریت های پیچیده مالی قابل انجام هستند) مثال میزنم، ممکن است عضوی از اعضا این شرط را در نرم افزار بخواهد بگذارد که در موعد بازپرداخت قسط خود، اگر موجودی بیشتری در حسابش بود ، برای پرداخت اقساط مبلغ بالاتری (که خودش میتواند سقف آن را مشخص کند) از حسابش برداشت شود و مثلا بابت این پرداخت بیشتر و زودتر از موعد، امتیازی در صندوق بدست بیاورد که یا برای دریافت اولویت دریافت وام موثر و قابل خرج باشد یا حتی برای ایجاد تاخیر در پرداخت اقساط بعدی خود.
البته که این تنها یک نمونه ساده و از بیرون ، از مثالهایی است که ممکن است در تعاریف این صندوق ها قابل اجرا باشد و طبعا افرادی که در حوزه نرم افزار این صندوق ها فعالیت دارند با استفاده از سرویس های بانکداری باز امکان تعریف سناریوهای پیچیده تر و جذاب تری را برای صندوق ها خواهند داشت.
یا برای نمونه یکی دیگر از سرویس هایی که میتواند نه تنها در صندوق ها بلکه در بسیاری از کسب و کارها تحول ایجاد کند، سرویس های بانکی بلاک کردن مبلغی در حساب شخص (عضو) و اعطای اجازه برداشت با شرایط خاص به شخص ثالث (صندوق یا نرم افزار صندوق) در صورت عدم تحقق موارد خاص است. برای توضیح دقیق تر، یکی از موارد و مشکلات صندوق ها عدم اطمینان از وصول مطالبات در تاریخ مشخص شده برای برنامه ریزی بهتر اعطای وام های بعدی است، یکی از روش ها میتواند بلوکه کردن مبلغی توسط عضو در یکی از حساب های بانکی اش و اعطای دسترسی برداشت در صورت عدم پرداخت به موقع اقساطش باشد. در واقع با این کار شخص بدون اینکه مبلغ را از حسابش خارج نماید و از مزیت های سود حساب و … بهره مند بماند، تضمینی را در اختیار صندوق گذاشته است (توسط نرم افزار صندوق).
این گونه دسترسی ها و سرویس های خدمات بانکداری باز، در حال حاضر بوجود آمده اند و قابل استفاده توسط کسب و کارهای مختلف از جمله صندوق های خانوادگی و دوستانه هستند.
وظیفه و در واقع برتری تیم های نرم افزاری این حوزه است که با اطلاع از این نوع سرویسهای بانکی طراحی های خود برای نرم افزارهای حوزه های خاص مانند صندوق های خانوادگی و دوستانه، را به روز ، و مدرن نمایند و تعاریف و مدل ها و امکاناتی جدید برای جامعه هدف خود داخل نرم افزار تخصصی پیاده سازی و آماده استفاده نمایند. در واقع نرم افزارهای این حوزه تا کنون برتری شان نسبت به مدل دفتری اجرای صندوق ها، الکترونیکی کردن فرایندها بوده، اما با استفاده از این نوع سرویس ها دیگر این نرم افزارها مجهز به برتری غیر قابل اجرایی توسط سیستم قدیمی دفتری خواهند شد که صندوق ها، به ناچار مجبور به استفاده از آنها خواهند شد.
در نظر داشته باشید نمونه های اشاره شده در این نوشتار در حوزه بانکداری باز تنها بخش کوچکی از قابلیت های بانکداری باز بوده و قطعا با مطالعه سایر سرویس های بانکداری باز بانکها ، می توان به مدل های افزون تر و دقیق تری از امکانات و کسب و کار خاص برای اجرا درون نرم افزارهای تخصصی حوزه های خاص دست یافت و از آنها بهره مند شد.
بانک ایران زمین با پلتفرم بانکداری باز بوم فراز (Open API) قابلیت‌های فراوانی را در حوزه‌های بانکی آماده ارایه و بهره برداری کرده است که میتوانید در آدرس وب سایت و سندباکس تمامی این موارد را مشاهده نمایید.
امیررضا میرجعفری
مدیر اشد کسب وکار و محصول شرکت فراز
